Dane statystyczne // Štatistické údaje
Dlaczego Polska
Prečo Poľsko
Województwo podkarpackie
Podkarpatské vojvodstvo
Preszowski Kraj ? charakterystyka regionu
Prešovský kraj ? charakteristika regionu
Dane statystyczne // Štatistické údaje
KRAJ PRESZOWSKI – SŁOWACJA (w jęz. słowackim) // PREŠOVSKÝ SAMOSPRÁVNY KRAJ – SLOVENSKO:
- Charakterystyka regionu // Charakteristika regiónu: link // odkaz
- Wskaźniki dla regionu preszowskiego // Ukazovatele pre Prešovský Samosprávny kraj: link // odkaz
- Publikacje // Publikácie: link // odkaz
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE – POLSKA // PODKARPATSKÉ VOJVODSTVO – POĽSKO:
- Informacje ogólne o województwie // Všeobecné informácie o vojvodstve: link // odkaz
- Praca i dochody ludności // Práca a príjmy obyvateľstva: link // odkaz
- Finanse i podmioty gospodarcze // Financie a podnikateľské subjekty: link // odkaz
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA NA SŁOWACJI // PODNIKATEĽSKÁ ČINNOSŤ NA SLOVENSKU:
- Uwarunkowania prawne działalności gospodarczej // Právne podmienky podnikateľskej činnosti: link // odkaz
- System podatkowy // Daňový systém: link // odkaz
- Przydatne kontakty i linki // Užitočné kontakty a odkazy: link // odkaz
Dlaczego Polska
(źródło: https://www.paih.gov.pl/dlaczego_polska#)
Polska to doskonałe miejsce do inwestowania i rozwijania biznesu. Międzynarodowe raporty podkreślają stabilność gospodarczą i polityczną Polski, wykształcone i kompetentne kadry oraz duży rynek wewnętrzny. W czasach światowego kryzysu ekonomicznego Polska umocniła swoją pozycję nie tylko w regionie Europy Środkowo – Wschodniej, ale całego Kontynentu. Inwestorzy zagraniczni chętnie lokują swój kapitał nad Wisłą traktując Polskę jako bezpieczne schronienie w czasach zawirowań gospodarczych. Turystów zachwyca natomiast gościnność i życzliwość Polaków, zabytki kultury polskiej i bogactwo przyrody.
Polski 38-milionowy rynek zbytu jest jednym z największych w Unii Europejskiej. Dogodne położenie w centrum Europy i na skrzyżowaniu jej głównych szlaków komunikacyjnych sprawia, że z Polski można eksportować towary do wszystkich krajów europejskich i w ten sposób dotrzeć do ponad pół miliarda konsumentów. Wśród głównych partnerów handlowych Polski są m.in.: Niemcy, Rosja, Chiny, Francja, Wielka Brytania, Włochy, Węgry, Ukraina i Hiszpania.
Dobrze wykształceni polscy ekonomiści, inżynierowie, informatycy i naukowcy są cenionymi i poszukiwanymi pracownikami firm informatycznych, centrów badawczo-rozwojowych oraz instytutów naukowych. Co roku wzrasta liczba absolwentów polskich uczelni wyższych, w tym – kierunków najbardziej poszukiwanych przez firmy inwestujące w branże zaawansowane technologicznie.
Polska gospodarka ma solidne podstawy stabilnego rozwoju. Globalny kryzys gospodarczy nie zaszkodził Polsce, która jako jedyny kraj w Europie nie doświadczyła recesji, a ponadto rozwijała się w najszybszym na kontynencie tempie. Ocena klimatu inwestycyjnego przez zagranicznych przedsiębiorców jest z roku na rok coraz lepsza. Stabilność i bezpieczeństwo gwarantowane przez członkostwo w NATO i UE sprawiają, że Polska jest wiarygodnym, liczącym się partnerem biznesowym dla zagranicznych inwestorów. W najbliższej przyszłości największym wyzwaniem dla polskiej gospodarki będzie spełnienie kryteriów przyjęcia jednolitej europejskiej waluty (euro).
Światowe koncerny chętnie wybierają Polskę jako lokalizację swoich nowych inwestycji w Europie. Według rankingu Bloomberg 2013 Polska jest najlepszym krajem do prowadzenia biznesu w regionie CEE. Z kolei w raporcie FDI Intelligence Polska zajęła trzecią pozycję, zaraz po Chinach i USA, jako najlepsze miejsce dla inwestycji produkcyjnych na świecie. Z raportu Atrakcyjność Inwestycyjna Europy 2012, autorstwa Ernst & Young wynika, że w ciągu najbliższych trzech lat Polska będzie po Niemczech drugim najbardziej atrakcyjnym w Europie krajem do lokowania inwestycji. Autorzy raportu podkreślają bardzo stabilną sytuację makroekonomiczną Polski zaznaczając, że jako jedyny kraj w UE, uniknęła recesji w 2009 r., a od początku kryzysu osiągnęła zdecydowanie najwyższy wzrost nie tylko w regionie, ale w całej Unii Europejskiej. ?Wszystkie kraje regionu były dużo bardziej dotknięte światowym kryzysem niż Polska, co sprawiło, że zmienia się postrzeganie kraju i regionu w oczach inwestorów? – czytamy w raporcie. Jako atuty Polski, poza stabilną sytuacją makroekonomiczną, eksperci E&Y wymienili dostępność dobrze wykwalifikowanych i produktywnych pracowników, przyjazny biznesowi klimat i przejrzyste systemy podatkowy i prawny. Od lat trwa poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej w naszym kraju, a raport Banku Światowego Doing Business 2013 potwierdza, że Polska jest liderem zmian w UE w tym zakresie.
Polska oferuje zagranicznym firmom szereg zachęt inwestycyjnych. Jedną z wielu możliwości jest ulokowanie inwestycji na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej (SSE). W Polsce funkcjonuje 14 takich stref. Są to wyodrębnione obszary przeznaczone do prowadzenia działalności gospodarczej na specjalnych, preferencyjnych warunkach. SSE oferują nowym inwestorom atrakcyjne ulgi podatkowe, ułatwienia w zatrudnianiu i dobrze przygotowane tereny pod inwestycje.
Polska jest także atrakcyjna dla turystów i amatorów aktywnego wypoczynku. Różnorodny krajobraz poszczególnych regionów naszego kraju i możliwość wyboru różnych form rekreacji od morskich kąpieli poprzez żeglowanie po jeziorach po narciarstwo i wspinaczki górskie, przyciągają do Polski turystów z odległych krajów. Ofertę tę uzupełnia możliwość zwiedzania zabytków świadczących o bogatej polskiej historii i kulturze oraz wypoczywania w warunkach nieskażonej przyrody, w małych miejscowościach położonych na Mazurach i Podkarpaciu.
Prečo Poľsko
(odkaz: https://www.paih.gov.pl/dlaczego_polska#)
Poľsko je skvelým miestom na investovanie a rozvoj podnikania. Medzinárodné správy zdôrazňujú hospodársku a politickú stabilitu Poľska, vzdelaných a kompetentných pracovníkov, ako aj veľký vnútorný trh. V čase globálnej hospodárskej krízy Poľsko posilnilo svoju pozíciu nielen v regióne strednej a východnej Európy, ale na celom kontinente. Zahraniční investori dychtivo investujú svoj kapitál v krajine nad Vislou, pričom v čase hospodárskych nepokojov považujú Poľsko za bezpečný prístav. Turisti sú ohromení pohostinnosťou a láskavosťou Poliakov, ako aj pamiatkami poľskej kultúry a bohatstvom prírody.
Poľský 38-miliónový trh je jedným z najväčších v Európskej únii. Pohodlná poloha v centre Európy a na križovatke hlavných komunikačných trás znamená, že z Poľska môžete vyvážať tovar do všetkých európskych krajín a tým dosiahnuť viac ako pol miliardy zákazníkov. Hlavnými obchodnými partnermi Poľska sú Nemecko, Rusko, Čína, Francúzsko, Veľká Británia, Taliansko, Maďarsko, Ukrajina a Španielsko.
Dobre vzdelaní poľskí ekonómovia, inžinieri, IT špecialisti a vedci sú cennými a vyhľadávanými zamestnancami IT spoločností, výskumných a vývojových centier a vedeckých inštitútov. Každý rok sa zvyšuje počet absolventov poľských vysokých škôl vrátane odborov, ktoré najviac vyhľadávajú spoločnosti, ktoré investujú do technologicky vyspelých odvetví.
Poľská ekonomika má pevné základy pre stabilný rozvoj. Celosvetová hospodárska kríza nepoškodila Poľsko, ktoré je jedinou krajinou v Európe, ktorá nezažila recesiu a zároveň sa rozvíjala najrýchlejším tempom na kontinente. Posúdenie investičného potenciálu zo strany zahraničných podnikateľov sa z roka na rok zlepšuje. Stabilita a bezpečnosť zaručená členstvom v NATO a EÚ to faktory, vďaka ktorým Poľsko je dôveryhodným a dôležitým obchodným partnerom pre zahraničných investorov. V blízkej budúcnosti pre poľské hospodárstvo bude najväčšou výzvou spĺňať kritériá na prijatie jednotnej európskej meny (euro).
Globálne záujmy ochotne vyberajú Poľsko ako umiestnenie nových investícií v Európe. Podľa rebríčka Bloomberg 2013 je Poľsko najlepšou krajinou na podnikanie v regióne strednej a východnej Európy. Na druhej strane v správe FDI Intelligence získalo Poľsko tretie miesto hneď za Čínou a USA ako najlepšie miesto pre produktívne investície vo svete. Správa Investičná atraktivita Európy 2012, ktorú zverejnil Ernst & Young ukazuje, že v najbližších troch rokoch bude Poľsko hneď po Nemecku druhou najatraktívnejšou z ohľadu na investície krajinou v Európe. Autori správy zdôrazňujú, veľmi stabilnú makroekonomickú situáciu Poľska a upozorňuje, že je jedinou krajinou v Európskej únii, ktorá sa vyhla recesii v roku 2009, a od začiatku krízy dosiahla zďaleka najväčší rast nielen v regióne, ale v celej Európskej únii. „Všetky krajiny regiónu sú omnoho viac zasiahnuté svetovou krízou, ako Poľsko, čo znamenalo, že zmenilo sa vnímanie krajiny a regiónu v očiach investorov.” – uvádza sa v správe. Ako poľskú výhodu, okrem stabilnej makroekonomickej situácie, odborníci E & Y vymenili dostupnosť dobre kvalifikovaných a produktívnych zamestnancov, priaznivé podnikateľské prostredie a transparentnosť právneho a daňového systému. Od niekoľkých rokov trvá zlepšovanie podnikateľského prostredia v Poľsku, a v správe Svetovej banky Doing Business 2013, potvrdzuje sa, že Poľsko je lídrom zmien v EÚ.
Poľsko ponúka viacero investičných stimulov pre zahraničné spoločnosti. Jednou z mnohých možností je investovať do osobitnej hospodárskej zóny (SSE). V Poľsku existuje 14 takýchto zón. Ide o samostatné oblasti určené na vykonávanie podnikateľských aktivít za osobitných preferenčných podmienok. SSE ponúkajú novým investorom atraktívne daňové úľavy, jednoduchosť zamestnania a dobre pripravené pre investície územia.
Poľsko je tiež atraktívne pre turistov a amatérov aktívnej rekreácie. Rozmanitá krajina jednotlivých regiónov našej krajiny a možnosť výberu rôznych foriem rekreácie od morských atrakcií cez plavbu na jazerách až po lyžovanie a horolezectvo, priťahujú do Poľska turistov z vzdialených krajín. Táto ponuka je doplnená o možnosť návštevy pamiatok, ktoré svedčia o bohatej poľskej histórii a kultúre, ako aj o oddych v neznečistenej prírode v malých mestách na Mazurách a v Podkarpatskom Vojvodstve.
Województwo podkarpackie
(źródło: https://www.paih.gov.pl/regiony/wojewodztwa/podkarpackie)
| Województwo Podkarpackie | |
| Powierzchnia | 17 845 km2 |
| Liczba ludności: – w tym w miastach |
2 127 656 41.56 % |
| Gęstość zaludnienia | 119 osób/km2 |
| Główne miasto | Rzeszów |
| Większe miasta w regionie | Przemyśl, Stalowa Wola, Mielec, Tarnobrzeg, Krosno, Dębica |
| Specjalne Strefy Ekonomiczne |
Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK Mielec Tarnobrzeska Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO- PARK WISŁOSAN Krakowska Specjalna Strefa Ekonomiczna |
| Parki Przemysłowe, Technologiczne |
Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny AEROPOLIS Kontakt: Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S. A. Centrum Obsługi Inwestora Park Naukowo-Technologiczny ?Rzeszów-Dworzysko? Tarnobrzeski Park Przemysłowo ? Technologiczny Tarnobrzeski Park Przemysłowo-Technologiczny oferuje: Park Przemysłowy gminy Leżajsk ?Stare Miasto-Park? Park Przemysłowy Lubaczów |
| Centrum Obsługi Inwestora | Rzeszów |
| Lotnisko międzynarodowe | Rzeszów-Jasionka |
Podkarpackie położone jest w południowo-wschodniej części Polski, graniczy z Ukrainą i Słowacją. Stolicą województwa jest Rzeszów, lider w UE pod względem liczby studentów przypadających na 1000 mieszkańców (353/1000). Podkarpackie dzięki korzystnemu położeniu oraz atutom sprzyjającym biznesowi, takimi jak: specjalne strefy ekonomiczne, parki naukowo ? technologiczne, ulgi podatkowe, klastry (np. Dolina Lotnicza, Klaster IT, Klaster Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych POLIGEN, Wschodni Sojusz Motoryzacyjny, Wschodni Klaster Odlewniczy KOM-CAST, Klaster Jakości Życia), zyskało pozycję innowacyjnego centrum, a także stało się atrakcyjnym celem dla inwestycji zarówno dla przedsiębiorców krajowych jak i zagranicznych. Region ten jest silnie uprzemysłowiony i zorientowany w szczególności na przemysł lotniczy, elektromaszynowy, motoryzacyjny, biotechnologiczny, IT i chemiczny. Wymienione sektory charakteryzują się bardzo wysokim potencjałem transferu innowacji i stymulują rozwój społeczno-gospodarczy regionu. W regionie działa Stowarzyszenie Dolina Lotnicza – unikalny klaster, w którym wiele światowych firm lotniczych współpracuje ze sobą ? PZL Mielec – Sikorsky, MTU Aero Engines, Pratt & Whitney, UTC Aerospace Systems, Heli-One. Na terenie Podkarpacia skoncentrowane jest 90 % polskiej produkcji przemysłu lotniczego. Ponadto województwo oferuje przedsiębiorcom dobrze wykwalifikowaną kadrę pracowników, kształconą na uczelniach publicznych i niepublicznych. Dodatkowymi atutami są Międzynarodowy Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka i autostrada A4.
Atuty województwa
- bliskość rozwijających się rynków krajów Europy Środkowo-Wschodniej,
- wschodnia granica Unii Europejskiej,
- specjalne strefy ekonomiczne, parki technologiczne – obszary przyjazne dla biznesu,
- duży potencjał w sektorze lotnictwa, IT/ICT, inżynierii elektro-maszynowej, motoryzacji, biotechnologii oraz sektorze chemicznym, połączony z naukowym zapleczem akademickim,
- dynamicznie rozwijający się przemysł lotniczy – funkcjonowanie klastra ?Dolina Lotnicza?,
- inwestycje zagraniczne ? wiele firm międzynarodowych jest usytuowanych w regionie,
- struktura wieku ? młoda populacja sprzyjająca rozwojowi gospodarczemu,
- dobrze rozwinięta sieć pozarządowych organizacji wspierających rozwój regionalny,
- dobrze wykształcony personel oraz relatywnie niskie koszty zatrudnienia,
- konkurencyjne ceny gruntów inwestycyjnych,
- dobrze rozwinięta sieć komunikacyjna (połączenia drogowe, autostrada, kolejowe i lotnicze).
Sektory wysokiej szansy
Lotniczy
- 90% produkcji polskiego przemysłu lotniczego ulokowane na Podkarpaciu,
- działające od 2003 roku w Rzeszowie Stowarzyszenie ?Dolina Lotnicza?, skupiające przedsiębiorców przemysłu lotniczego (obecnie w jego skład wchodzi ponad 150 firm),
- szereg ośrodków naukowo-badawczych działających w województwie, dobrze rozwinięte zaplecze edukacyjne i szkoleniowe:
- Centrum Zaawansowanych Technologii „AERONET – Dolina Lotnicza”,
- Politechnika Rzeszowska z działającym Ośrodkiem Kształcenia Lotniczego umożliwiającym zdobycie kwalifikacji pilota lotnictwa cywilnego,
- Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa (Politechnika Rzeszowska),
- Uniwersytet Rzeszowski ? z m. in. Centrum Innowacji i Transferu Wiedzy Techniczno-Przyrodniczej,
- Technika i szkoły zawodowe z profilami dedykowanymi lotnictwu.
- kolebka polskiego lotnictwa (ponad siedemdziesięcioletnia historia rozwoju przemysłu lotniczego) np. firmy:
- ?PZL – Świdnik?,
- ?PZL – Mielec?,
- WSK ?PZL – Krosno?,
- WSK ?PZL Rzeszów? .
Informatyka
- ASSECO Poland – lider branży informatycznej w województwie podkarpackim i Europie Środkowo-Wschodniej, zajmuje czołowe miejsce w Polsce pod względem ogólnych przychodów ze sprzedaży oprogramowania.
- doskonale rozwinięte zaplecze badawczo-rozwojowe i edukacyjno-szkoleniowe:
- Uniwersytet Rzeszowski
- Politechnika Rzeszowska
- Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania
- działające w regionie mniejsze firmy specjalizujące się w kompleksowej informatyzacji przedsiębiorstw średniej i dużej wielkości (w większości od podstaw tworzone przez absolwentów Politechniki Rzeszowskiej w latach 80 i 90-tych), stanowiące bazę potencjalnych poddostawców i kooperantów.
- Klaster Firm Informatycznych Polski Wschodniej – stowarzyszenie skupiające 91 firm IT i instytucji z regionu. Klaster zrzesza osoby i podmioty wnoszące swój wkład w rozwój polskiej branży informatycznej. Firmy te zajmują się m.in. sprzedażą sprzętu komputerowego, tworzeniem oprogramowania czy montażem sieci komputerowych Do kompetencji klastra należy: współpraca z uczelniami wyższymi, administracją publiczną, przedsiębiorcami, instytucjami naukowo-badawczymi w celu realizowania wspólnych działań inwestycyjnych, wymiany doświadczeń, prowadzenia kampanii informacyjnej, wspierania przedsiębiorczości oraz podnoszenia wiedzy teleinformatycznej społeczeństwa.
Jakość życia
- na terenie województwa dynamicznie rozwijają się następujące segmenty jakości życia: wypoczynkowy (także agroturystyka), uzdrowiskowy i leczniczy, krajoznawczy, zakupowy (biznesowy) oraz opieka zdrowotna;
- sektor turystyczny w województwie rozwija się najlepiej w obszarze południowym dzięki walorom przyrodniczym, atrakcjom antropogenicznym, a także szlakom turystycznym oraz turystyce religijnej;
- dogodne warunki mikroklimatyczne sprzyjają rozwojowi ośrodków sanatoryjnych, pijalni wód mineralnych o właściwościach leczniczych, kompleksów SPA i wellness;
- rozwój technologii proekologicznych ? popularne staje się budownictwo pasyjne, stosowania paneli fotowoltaicznych, ochrona wód i gleb, inwestycje w zakłady segregacji odpadów;
- aktywność instytucji wspierających rozwój branży: Podkarpacka Regionalna Organizacja Turystyczna, Karpacki Klaster Turystyczny, Innowacyjny Klaster Zdrowie i Turystyka-Uzdrowiska Perły Polski Wschodniej, Klaster Jakości Życia ?Kraina Podkarpacia?.
Motoryzacja
- jest od 2016 jedną z inteligentnych specjalizacji województwa podkarpackiego (obok lotnictwa, jakości życia i sektora IT/ICT),
- na Podkarpaciu działa już 160 firm motoryzacyjnych, skupiających 6% sektora w skali krajowej,
- szkoły techniczne i zawodowe, jak i uczelnie wyższe oferują kierunki związane z motoryzacją i zapewniają stały dopływ wykwalifikowanej kadry,
- Wschodni Sojusz Motoryzacyjny z 22 członkami, jest klastrem wspierającym rozwój branży samochodowej w regionie.
Wybrane uczelnie wyższe
- Uniwersytet Rzeszowski
- Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza
- Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania
- WSPiA Rzeszowska Szkoła Wyższa
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigoniaw Krośnie
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Grodka w Sanoku
- Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Stanisława Tarnowskiego w Tarnobrzegu
Użyteczne adresy
Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego
Centrum Obsługi Inwestora
ul. Szopena 51
35-959 Rzeszów
tel.: +48 17 85-20-600
fax: +48 17 85-20-611
witryna internetowa: www.rarr.rzeszow.pl
witryna internetowa: www.coi.rzeszow.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego
al. Łukasza Cieplińskiego 4
35-010 Rzeszów
tel/fax: (+48 17) 850 17 00,
fax: (+48 17) 850 17 01
witryna internetowa: www.umwp.podkarpackie.pl
Podkarpacki Urząd Wojewódzki
ul. Grunwaldzka 15
35-959 Rzeszów
tel.: (+48 17) 867-10-00
fax: (+48 17) 867-19-50
witryna internetowa: www.rzeszow.uw.gov.pl
Urząd Miasta Rzeszowa
ul. Rynek 1
35-064 Rzeszów
tel: (+48 17) 87 54 000
fax: (+48 17) 87 54 105
witryna internetowa: www.rzeszow.pl
Podkarpatské vojvodstvo (poľ. województwo podkarpackie)
(odkaz: https://www.paih.gov.pl/regiony/wojewodztwa/podkarpackie)
| Podkarpatské vojvodstvo | |
| Rozloha | 17 845 km2 |
| Počet obyvateľstva – v mestách žije |
2 127 656 41.56 % |
| Hustota | 119 os./km2 |
| Hlavné mesto | Rzeszów |
| Väčšie mestá v regióne | Przemyśl, Stalowa Wola, Mielec, Tarnobrzeg, Krosno, Dębica |
| Špeciálne hospodárske zóny (SSE – Specjalne Strefy Ekonomiczne) | Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK Mielec
Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK MIELEC vznikla ako prvá v Poľsku v 1995 roku. Dnes má dôležité miesto na hospodárskej mape Poľska. Jej hodnoty oceňujú mnohí zahraniční a tuzemskí investori, ktorí tu stavajú nové továrne. SSE EURO-PARK MIELEC je oblasť s výnimočnými podmienkami pre podnikateľov na rýchlu návratnosť investícií a efektívne hospodárenie, ktoré je dlhodobo oslobodené od daní. Zóna bude fungovať do 31.decembra 2026. Aktuálna ponuka: mapa.europark.arp.pl Tarnobrzeska Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO- PARK WISŁOSAN Tarnobrzeska Specjalna Strefa Ekonomiczna „EURO-PARK WISŁOSAN” vznikla v 1997 r. a bude fungovať do 2026 r. Rozloha zóny je i 1868,20 ha. Zóna je rozdelená do 22 podzón, ktoré sa nachádzajú v 6 vojvodstvách: podkarpatskom, svätokrížskom, mazovskom, lublinskom, dolnosliezskom a podleskom. Krakowska Specjalna Strefa Ekonomiczna Krakowska specjalna strefa ekonomiczna v súčastnosti má viac ako 949 ha. Nachádza sa na území 3 vojvodstiev: malopolského, svätokrížského a podkarpatskégo, v ktorých verejná pomoc na investície je najvyššia v Poľsku. Krakowska SSE to 36 podtón, ktoré sa nachádzajú v 35 obciach. Podrobné informácie: |
| Priemyselné a technologické parky (Parki Przemysłowe i Technologiczne) | Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny AEROPOLIS
Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny AEROPOLIS je v súčastnosti jedným z najatraktívnejších miest pre investície v juhovýchodnom Poľsku. AEROPOLIS je nápad na stiahnutie moderných spoločností a technológií a súčasne na využitie potenciálu miestnych univerzít a výskumných centier. Hlavným prvkom ponuky parku sú plne rozvinuté investičné oblasti o celkovej rozlohe 170 ha. Spoločnosti pôsobiace v parku majú možnosť získať zníženie miestnych daní a poplatkov, ako aj vďaka zaradeniu parku do špeciálnej hospodárskej zóny „EURO PARK Mielec”, aby získali úľavy na dani z príjmov. AEROPOLIS spravuje Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Park sa nachádza v blízkosti medzinárodného letiska Rzeszów-Jasionka a diaľnice A4, ktorá zabezpečuje vynikajúcu dopravnú dostupnosť. Oblasť parku je rozdelená na tri zóny: Kontakt: Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny AEROPOLIS Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S. A. Centrum Obsługi Inwestora (Centrum služieb pre investorov) Park Naukowo-Technologiczny ?Rzeszów-Dworzysko? Tarnobrzeski Park Przemysłowo ? Technologiczny Tarnobrzeski Park Przemysłowo-Technologiczny ponúka: Park Przemysłowy gminy Leżajsk ?Stare Miasto-Park? Park Przemysłowy Lubaczów |
| Centrum služieb pre investorov | Rzeszów |
| Medzinárodné letisko | Rzeszów-Jasionka |
Podkarpatské vojvodstvo sa nachádza v juhovýchodnej časti Poľska a hraničí s Ukrajinou a Slovenskom. Rzeszów je hlavným mestom vojvodstva a je lídrom v rámci EÚ pokiaľ ide o počet študentov na 1000 obyvateľov (353/1000). Podkarpatské vojvodstvo vďaka priaznivej situácii a silným stránkm je priaznivé hospodárskej činnosti, sú tu napríklad špeciálne hospodárske zóny, vedeckotechnické parky a technologické parky, daňové stimuly, klastri (napr. Dolina Lotnicza, Klaster IT, Klaster Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych POLIGEN, Wschodni Sojusz Motoryzacyjny, Wschodni Klaster Odlewniczy KOM-CAST, Klaster Jakości Życia) získalo pozíciu inovačného centra a stalo sa atraktívnou investičnou destináciou pre domácich i zahraničných podnikateľov. Región je vysoko industrializovaný a zameraný najmä na priemysel letecký, elektromechanický, automobilový, biotechnologický, IT a chemický. Vyššie uvedené odvetvia sú charakterizované veľmi vysokým potenciálom prenosu inovácií a stimulujú sociálno-ekonomický rozvoj regiónu. V regióne je Stowarzyszenie Dolina Lotnicza – jedinečný klaster, v ktorom mnoho spoločností zaradených do svetového leteckého priemyslu pracuje spoločne – PZL Mielec – Sikorsky, MTU Aero Engines, Pratt & Whitney, UTC Aerospace Systems, Heli-One. 90% produkcie poľského leteckého priemyslu je sústredená v Podkarpatskom vojvodstve. Okrem toho vojvodstvo ponúka podnikateľom vysokokvalifikovaný personál, vzdelávaný na verejných a neverejných univerzitách. Medzi ďalšie výhody patrí medzinárodné letisko Rzeszów-Jasionka a diaľnica A4.
Výhody vojvodstva
? blízkosť k rozvíjajúcim sa trhom v strednej a východnej Európe,
? východná hranica Európskej únie,
? špeciálne hospodárske zóny, technologické parky – oblasti priaznivé podnikaniu,
? vysoký potenciál v leteckom odvetví, IT/ICT, elektrostrojárenskom priemysle, automobilovom priemysle, biotechnológii a chemickom sektore, vedecko-akademické pozadie,
? dynamický rozvoj leteckého priemyslu – fungovanie klastra ?Dolina Lotnicza?,
? zahraničné investície – v regióne sa nachádza mnoho medzinárodných spoločností,
? veková štruktúra – mladá populácia prispievajúca k hospodárskemu rozvoju,
? dobre rozvinutá sieť mimovládnych organizácií podporujúcich regionálny rozvoj,
? dobre vzdelaní zamestnanci a relatívne nízke náklady na zamestnanie,
? konkurenčné ceny investičných pozemkov,
? dobre rozvinutá komunikačná sieť (cestné, diaľničné, železničné a letecké spojenie).
Sektory vysokej príležitostí
Letecký
? 90% produkcie poľského leteckého priemyslu sa nachádza v Podkarpatskom vojvodstve,
? Klaster ?Dolina Lotnicza?, ktoré pôsobí od roku 2003 v meste Rzeszów, zhromažďuje podnikateľov z leteckého priemyslu (v súčasnosti zahŕňa viac ako 150 spoločností),
? množstvo výskumných a vývojových centier pôsobiacich vo vojvodstve, dobre rozvinuté vzdelávacie a školiace zariadenia:
o Centrum Zaawansowanych Technologii „AERONET – Dolina Lotnicza”,
o Politechnika Rzeszowska (Technická univerzita v Rzeszówe) spolu s leteckým školiacím strediskom umožňujúcim získať pilotnú kvalifikáciu v oblasti civilného letectva,
o Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Politechniki Rzeszowskiej (Fakulta leteckvá a konštrukcií stojov Technickej univerzity v Rzeszówe),
o Uniwersytet Rzeszowski (Univerzita v Rzeszówe) ? v rámci nej je okrem iného Centrum Innowacji i Transferu Wiedzy Techniczno-Przyrodniczej (Centrum pre inovácie a prenos technických a prírodných poznatkov),
o Technické a odborné školy s profilmi venovanými letectvu.
? centrum poľského letectva (viac ako sedemdesiat rokov vývoja leteckého priemyslu), sú tu spoločnosti ako napr.:
o „PZL – Świdnik”,
o „PZL – Mielec”,
o WSK „PZL – Krosno”,
o WSK „PZL Rzeszów”.
IT
? ASSECO Poland – líder IT priemyslu v Podkarpatskom vojvodstve a v strednej a východnej Európe, zaujíma vedúcu pozíciu v Poľsku z hľadiska celkových príjmov z predaja softvéru.
? dobre rozvinuté výskumné a vývojové pozadie a pozadie na vzdelávanie a odbornú prípravu:
-
- Uniwersytet Rzeszowski (Univerzita v Rzeszówe)
- Politechnika Rzeszowska (Technická univerzita v Rzeszówe)
- Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania (Vysoká škola informačných technológií a manažmentu)
- pôsobenie v regióne menších firiem špecializujúcich sa na komplexnú informatizáciu stredných a veľkých podnikov (väčšinou vytvorené od nuly absolventmi Technickej Univerzity z rokov 80. a 90.), ktoré sú základom potenciálnych dodávateľov a zmluvných partnerov.
? Klaster Firm Informatycznych Polski Wschodniej – združenie 91 IT spoločností a inštitúcií z regiónu. Klaster spája ľudí a subjekty, ktoré prispievajú k rozvoju poľského IT priemyslu. Tieto spoločnosti sa okrem iného zaoberajú predajom počítačového hardvéru, vývoju softvéru a inštaláciou počítačových sietí. V rámci klastra sa vyžaduje: spolupráca s vysokými školami, verejnou správou, podnikateľmi, vedeckými výskumnými inštitúciami, vykonávanie spoločných investičnýchj činnosti, výmena skúseností, informačná kampaň, podpora podnikania a zlepšenie znalostí o spoločnosti, a zvyšovanie informačných a komunikačných technológiách obyvateľstva.
Kvalita života
? Vo vojvodstve sa dynamicky rozvíjajú nasledujúce odvetvia pokiaľ ide o kvalitu života: dovolenkové (aj agroturistika), kúpele, vyhliadkové výlety, nakupovanie (podnikanie) a zdravotná starostlivosť;
? turistický sektor vo vojvodstve sa vďaka svojim prírodným hodnotám, antropogénnym atrakciám, turistickým cestám a náboženskému turizmu najlepšie rozvíja v južnej oblasti;
? priaznivé mikroklimatické podmienky podporujú rozvoj sanatóriových centier, prameni s minerálnymi vodami s liečebnými vlastnosťami, komplexov SPA a wellness;
? rozvoj proekologických technológií ? pasívne stavby, využívanie fotovoltaických panelov, ochrana vody a pôdy, investície do zariadení na oddeľovanie odpadov atď.;
? činnosť inštitúcií podporujúcich rozvoj priemyslu: Podkarpacka Regionalna Organizacja Turystyczna, Karpacki Klaster Turystyczny, Innowacyjny Klaster Zdrowie i Turystyka-Uzdrowiska Perły Polski Wschodniej, Klaster Jakości Życia ?Kraina Podkarpacia?.
Automobilový priemysel
? od roku 2016 je jednou z inteligentných špecializácií Podkarpatského vojvodstva (hneď vedľa letectva, kvality života a sektora IT / ICT),
? 160 automobilových spoločností pôsobiacich v regióne, ktoré pokrývajú 6% odvetvia v celoštátnom meradle,
? technické a odborné školy, ako aj univerzity ponúkajú odborné špecializácie súvisiace s automobilovým priemyslom a poskytujú stálu ponuku kvalifikovaných pracovníkov,
? Wschodni Sojusz Motoryzacyjny s 22 členmi je klastrom podporujúcim rozvoj automobilového priemyslu v regióne.
Vybrané univerzity
- Uniwersytet Rzeszowski
- Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza
- Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania
- WSPiA Rzeszowska Szkoła Wyższa
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Grodka w Sanoku
- Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Stanisława Tarnowskiego w Tarnobrzegu
Užitočné adresy
Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego
Centrum Obsługi Inwestora
(Agentúra pre regionálny rozvoj v Rzeszówe,
Centrum služieb pre investorov)
ul. Szopena 51
35-959 Rzeszów
tel.: +48 17 85-20-600
fax: +48 17 85-20-611
webová stránka: www.rarr.rzeszow.pl
webová stránka: www.coi.rzeszow.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego
(Maršálska kancelária podkarpatského vojvodstva)
al. Łukasza Cieplińskiego 4
35-010 Rzeszów
tel/fax: (+48 17) 850 17 00,
fax: (+48 17) 850 17 01
webová stránka: www.umwp.podkarpackie.pl
Podkarpacki Urząd Wojewódzki
(Podkarpatský vojvodský úrad)
ul. Grunwaldzka 15
35-959 Rzeszów
tel.: (+48 17) 867-10-00
fax: (+48 17) 867-19-50
webová stránka: www.rzeszow.uw.gov.pl
Urząd Miasta Rzeszowa
(Mestský úrad Rzeszów)
ul. Rynek 1
35-064 Rzeszów
tel: (+48 17) 87 54 000
fax: (+48 17) 87 54 105
webová stránka: www.rzeszow.pl
Preszowski Kraj – charakterystyka regionu
(źródło: slovak.statistics.sk – LINK)
Położenie, powierzchnia, warunki geograficzne
Preszowski Kraj położony jest w północno-wschodniej części Słowacji. Jego obszar to 8 973 km2 co stanowi 18,3% kraju i po Bańskobystrzyckim Kraju jest drugim największym regionem na Słowacji. Długa północna granica Kraju jest także granicą państwową z Rzeczpospolitą Polską. Na wschodzie graniczy z Ukrainą, na południu z Krajem Koszyckim, a mała południowo-zachodnia część przylega do Bańskobystrzyckiego Kraju, natomiast bezpośrednim zachodnim sąsiadem jest Kraj Żyliński. Najbardziej wysunięty na północ punkt regionu to miejscowość Becherov, najdalej na południe jest miasto Sečovská Polianka, najbardziej wysunięty na zachód punkt leży w gminie Vysoké Tatry a najbardziej wysuniętym na wschód punktem Kraju Preszowskiego i równocześnie najdalszym wschodnim punktem Słowacji jest gmina Nová Sedlica.
Preszowski Kraj powstał 24 lipca 1996 r. na podstawie ustawy Rady Narodowej Republiki Słowackiej nr. 221/1996 o układzie terytorialnym i administracyjnym Republiki Słowackiej. Administracyjnie jest podzielony na 13 powiatów: Bardejów, Humenné, Kieżmark Lewocza Medzilaborce Poprad Preszów Sabinov, Snina, Lubowla, Stropkov, Svidník, Vranov nad Topľou. Największym powiatem jest Poprad (1 105 km2) i najmniejszym powiatem jest Stropkov (389 km2). W Preszowskim Kraju jest 665 gmin, z których 23 mają status miasta.
Rzeźba terenu Kraju jest bardzo zróżnicowana. Największy obszar regionu zajmują części Karpat Zewnętrznych: Magura Spiska, Rów Podtatrzański, Spisko-Szaryskie Międzygórze, Góry Lewockie, Bachureń, Wyżyna Szaryska, Pieniny, Wyżyna Lubowliańska, Góry Czerchowskie, Busov, Pogórze Ondawskie i Laboreckie, Przedgórze Beskidzkie i Bieszczady Zachodnie. Znajdują się tutaj także części obszaru Fatrańsko-Tatrzańskiego: Tatry Wysokie, Kotlina Podtatrzańska, Kozie Grzbiety, Niskie Tatry, Kotlina Hornadzka i Branisko.
Z obszaru Rudaw Słowackich w Kraju Preszowskim jest Słowacki Raj i Czarna Góra, na południu znajduje się tutaj część Kotliny Koszyckiej, Gór Slańskich i Wyhorlat. Na terenie Kraju znajduje się kilka większych i mniejszych obszarów chronionych, których pod względem obszaru i znaczenie najważniejszy jest Tatrzański Park Narodowy i Pieniński Park Narodowy.
Najwyższy punkt regionu, który jest również najwyższym punktem Słowacji jest Gerlach (2655 m n.p.m.), najniższy miejscem w regionie jest miejsce, w którym rzeka Ondawa wypływa z Preszowskiego Kraju w gminie Nižný Hrušov (105 m n.p.m.). Względna różnica wysokości wynosi 2 550 m. Ze względu na różnice w wysokości i stopnia zróżnicowania terenu region jest podzielony na trzy strefy klimatyczne: zimną, umiarkowaną i ciepłą.
Kraj Preszowski posiada bogate złoża minerałów, najważniejsze są zasoby soli kamiennej, wapienia, kamienia budowlanego, zeolitu ??i rudy manganu.
Podstawowe informacje demograficzne
31 grudnia 2013 r. liczba mieszkańców Kraju Preszowskiego wynosiła 818 916 mieszkańców przez co, jest on największym regionem w Republice Słowackiej. Co stanowi 15,1% ogólnej liczby ludności Słowacji. Gęstość zaludnienia wynosząca 91 osób na km2 to drugą najniższa wartość po Kraju Bańskobystrzyckim i jest o jedną piątą niższa od średniej gęstości zaludnienia w Republice Słowackiej. Większość mieszkańców mieszka w Preszowie, który jest również trzecim największym miastem na Słowacji. Drugim co do wielkości centrum regionu jest miasto Poprad.
W Kraju występuje najwyższy przyrost naturalny, ale ze względu na migrację przyrost populacji jest drugi najwyższy wśród wszystkich regionów Słowacji. W strukturze wiekowej maleje udział osób w wieku przedprodukcyjnym, a liczba osób w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym rośnie. Populacja regionu, nawet przy umiarkowanym wzroście średniego wieku (37,24 roku), należy do najmłodszych w całej Słowacji.
Specyfika ekonomiczna i społeczna
W Kraju występuje najwyższy przyrost naturalny, ale ze względu na migrację przyrost populacji jest drugi najwyższy wśród wszystkich regionów Słowacji. W strukturze wiekowej maleje udział osób w wieku przedprodukcyjnym, a liczba osób w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym rośnie. Populacja regionu, nawet przy umiarkowanym wzroście średniego wieku (37,24 roku), należy do najmłodszych w całej Słowacji.
Przemysł w tym regionie jest zróżnicowany, nie koncentruje się na jednej branży. Niemniej jednym z ważniejszych jest przemysł obróbki metali i drewna, spożywczy, elektroniczny, maszynowy, chemiczny, tekstylny i odzieżowy. Przemysł skupia się głównie w miastach powiatowych. Wśród najważniejszych firm w regionie są: Tatravagónka w Popradzie, Lear Corporation Seating Slovakia w Preszowie, Browar Topvar, MECOM GROUP w Humennym, MILK-AGRO w Preszowie, Nexis Fibers w Humennym, Bukóza Export-Import we Vranovie nad Topľou, Chemosvit folie w Svite, Bukocel w Hencovciach i inne.
Grunty rolne zajmują 42,4% ogólnej powierzchni regionu. Spośród czego prawie dwie piąte to grunty orne, na których uprawiane są głównie zboża, rośliny pastewne, rośliny oleiste oraz ziemniaki. W uprawie ziemniaków region należy do największych producentów na Słowacji. W ramach hodowli zwierząt przeważa w produkcji bydła. Wraz z Krajem Banskobystrzyckim Kraj Preszowski zarządza największymi obszarami leśnymi.
Na działalność gospodarczą ludności wpływają warunki i możliwości stworzone w danym regionie. W regionie istnieje ponad 16 000 firm, ukierunkowanych na zarobek oraz 55 500 zarejestrowanych działalności osób fizycznych (rzemieślników, w tym osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w ramach innych niż ustawy o działalności gospodarczej). Skupiają się głównie na sektorze budowlanym, handlu i przemyśle. Według liczby pracowników 95% firm sklasyfikowanych jest jako małe przedsiębiorstwa (poniżej 49 pracowników), 1,6% należy do średnich przedsiębiorstw (50-249 pracowników) i 0,3% do dużych przedsiębiorstw (powyżej 250 pracowników).
Naturalne piękno regionu i odpowiednie warunki klimatyczne stworzyły dogodne warunki dla rozwoju turystyki. Znajduje się tutaj jedna piąta obiektów noclegowych całej Słowacji, z których usług korzysta rocznie około 700 tysięcy gości. W regionie najbardziej odwiedzanym regionem są Tatry Wysokie i gminy Bardejów, Kieżmark, Preszów i Lubowla.
Oświatę w regionie reprezentuje szeroka sieć placówek przedszkolnych i szkół podstawowych. Istnieje tutaj 39 gimnazjów i 74 średnich szkół zawodowych. Y uczelni wyższych znajduje się tutaj Uniwersytet Preszowski z ośmioma wydziałami, Wyższa Szkoła Handlu Międzynarodowego ISM Slovakia, Wydział Technologii Produkcyjnych należący do Politechniki w Koszycach oraz Instytut Nauk Społecznych i Zdrowia należący do Szkoły Wyższej Zdrowia i Opieki Społecznej św. Elżbiety w Bratysławie.
Sieć placówek opieki zdrowotnej uzupełniają popularne obiekty leczniczo-profilaktyczne dla chorób układu oddechowego w Tatrach Wysokich, chorób trawiennych w Bardejovskych Kúpeľach i układu krążenia w gminie Vyšné Ružbachy.
Region posiada wiele zabytków kulturowych i historycznych, w których na szczególną uwagę zasługują Lewocza, Preszów, Bardejów, Poprad i Kieżmark. Administracyjnym, gospodarczym, kulturalnym i społecznym centrum regionu jest Preszów, gdzie mają swoją siedzibę ważne instytucje kościoła grekokatolickiego, prawosławnego i ewangelickiego.
Prešovský kraj – charakteristika regionu
(odkaz: slovak.statistics.sk – LINK)
Poloha, rozloha, geografické podmienky
Prešovský kraj sa rozprestiera na severovýchode Slovenskej republiky. Svojou rozlohou 8 973 km2 zaberá 18,3 % rozlohy štátu a je po Banskobystrickom kraji druhým najväčším na Slovensku. Dlhá severná hranica je zároveň štátnou hranicou s Poľskou republikou. Na východe hraničí s Ukrajinou, na juhu s Košickým krajom, na juhozápade na malom úseku susedí s Banskobystrickým krajom a západným susedom je Žilinský kraj. Najsevernejší bod kraja sa nachádza v katastri obce Becherov, najjužnejší v obci Sečovská Polianka, najzápadnejší v obci Vysoké Tatry a najvýchodnejší bod, ktorý je zároveň najvýchodnejším bodom Slovenska, sa nachádza v obci Nová Sedlica.
Vznikol 24. júla 1996 na základe zákona NR SR č. 221/1996 Z. z. o územnom a správnom usporiadaní Slovenskej republiky. Administratívne sa delí na 13 okresov: Bardejov, Humenné, Kežmarok, Levoča, Medzilaborce, Poprad, Prešov, Sabinov, Snina, Stará Ľubovňa, Stropkov, Svidník a Vranov nad Topľou. Rozlohou najväčším okresom je okres Poprad (1 105 km2) a najmenším okres Stropkov (389 km2). V kraji je 665 obcí, z toho 23 so štatútom mesta.
Reliéf kraja je značne členitý. Najväčšie plochy kraja zaberajú celky Vonkajších Karpát: Spišská Magura, Podtatranská brázda, Spišsko-šarišské medzihorie, Levočské vrchy, Bachureň, Šarišská vrchovina, Pieniny, Ľubovnianska vrchovina, Čergov, Busov, Ondavská a Laborecká vrchovina, Beskydské predhorie a Bukovské vrchy. Zasahujú sem aj celky Fatransko-tatranskej oblasti: Vysoké Tatry, Podtatranská kotlina, Kozie chrbty, Nízke Tatry, Hornádska kotlina a Branisko.
Zo Slovenského rudohoria je na území kraja Slovenský raj a Čierna hora, severnými okrajmi sem ešte zasahuje Košická kotlina, Slánske vrchy a Vihorlatské vrchy. Nachádza sa tu niekoľko veľko a maloplošných chránených území, z ktorých rozsahom a významom sú najväčšie Tatranský národný park a Pieninský národný park.
Najvyšším bodom kraja, ktorý je zároveň najvyšším bodom Slovenska, je Gerlachovský štít (2 655 m nad morom), najnižšie položené miesto je pri výtoku rieky Ondavy z kraja v katastri obce Nižný Hrušov (105 m nad morom). Relatívny výškový rozdiel predstavuje 2 550 m. Vplyvom rozdielnej nadmorskej výšky a členitosti povrchu je územie kraja rozdelené do troch klimatických oblastí, a to chladnej, mierne teplej a teplej.
Kraj má bohaté zásoby nerastných surovín, z ktorých najvýznamnejšie sú zásoby kamennej soli, vápenca, stavebného kameňa, tehliarskych surovín, zeolitu a mangánovej rudy.
Demografické východiská
Počtom 818 916 obyvateľov k 31. 12. 2013 je Prešovský kraj najväčším v Slovenskej republike. Jeho podiel na celkovom počte obyvateľov republiky predstavuje 15,1 %. Hustota osídlenia 91 obyvateľov na km2 dosahuje druhú najnižšiu hodnotu po Banskobystrickom kraji a je o pätinu nižšia ako priemerná hustota zaľudnenia v Slovenskej republike. Najviac obyvateľov žije v krajskom meste Prešov, ktorý je zároveň tretím najväčším mestom Slovenska. Druhým najväčším centrom kraja je mesto Poprad.
V kraji je najvyššia pôrodnosť, dosahuje sa najvyšší prirodzený prírastok, ale vplyvom migračnému úbytku je celkový prírastok obyvateľstva druhý najvyšší v rámci krajov SR. Vo vekovom zložení sa znižuje podiel predproduktívnej zložky a narastá počet obyvateľov v produktívnom a poproduktívnom veku. Obyvateľstvo kraja aj pri miernom zvyšovaní priemerného veku (37,24 rokov) patrí k najmladším v SR.
Ekonomické a sociálne špecifiká
V kraji je najvyššia pôrodnosť, dosahuje sa najvyšší prirodzený prírastok, ale vplyvom migračnému úbytku je celkový prírastok obyvateľstva druhý najvyšší v rámci krajov SR. Vo vekovom zložení sa znižuje podiel predproduktívnej zložky a narastá počet obyvateľov v produktívnom a poproduktívnom veku. Obyvateľstvo kraja aj pri miernom zvyšovaní priemerného veku (37,24 rokov) patrí k najmladším v SR.
Priemysel v kraji je rôznorodý bez výraznej orientácie na niektoré výrobné odvetvia. Dôležité zastúpenie tu má kovospracujúci, drevospracujúci, potravinársky, elektrotechnický, strojársky, chemický, textilný a odevný priemysel. Je koncentrovaný hlavne do okresných miest. Medzi najvýznamnejšie podniky v kraji patria: Tatravagónka v Poprade, Lear Corporation Seating Slovakia v Prešove, Pivovary TOPVAR, a.s., MECOM GROUP v Humennom, MILK-AGRO v Prešove, Nexis Fibers v Humennom, Bukóza Export-Import vo Vranove nad Topľou, Chemosvit folie vo Svite, Bukocel v Hencovciach a ďalšie.
Poľnohospodárska pôda zaberá 42,4 % z celkovej rozlohy kraja. Z nej takmer dve pätiny predstavuje orná pôda, na ktorej sa pestujú predovšetkým obilniny, krmoviny, olejniny a zemiaky. V pestovaní zemiakov patrí kraj k najväčším producentom v SR. V rámci živočíšnej výroby prevláda chov hovädzieho dobytka. Spolu s Banskobystrickým krajom obhospodaruje najväčšie plochy lesných pozemkov.
Podnikateľské aktivity obyvateľstva ovplyvňujú podmienky a možnosti vytvorené v danom regióne. Na území kraja pôsobí viac ako 16 tisíc firiem zameraných na tvorbu zisku a 55,5 tisíc súkromne podnikajúcich fyzických osôb (živnostníkov, vrátane fyzických osôb podnikajúcich na základe iného ako živnostenského zákona). Svoju činnosť orientujú hlavne do odvetví stavebníctva, obchodu a priemyselnej výroby. Podľa počtu zamestnancov 95 % firiem je zaradených medzi malé podniky (do 49 zamestnancov), 1,6 % medzi stredné (od 50 – 249 zamestnancov) a 0,3 % medzi veľké podniky (nad 250 zamestnancov).
Prírodné krásy kraja a vhodné klimatické podmienky vytvorili priaznivé predpoklady pre rozvoj cestovného ruchu. Sústredená je tu pätina ubytovacích zariadení SR, ktorých služby ročne využije približne 700 tisíc návštevníkov. V rámci kraja k najnavštevovanejším patrí región Vysoké Tatry a okresy Bardejov, Kežmarok, Prešov a Stará Ľubovňa.
Školstvo reprezentuje široká sieť predškolských zariadení a základných škôl. Nachádza sa tu 39 gymnázií a 74 stredných odborných škôl. Z vysokých škôl tu sídli Prešovská univerzita s ôsmimi fakultami, Vysoká škola medzinárodného podnikania ISM Slovakia, Fakulta výrobných technológií patriaca Technickej univerzite v Košiciach a Inštitút sociálnych vied a zdravotníctva bl. P. P. Gojdiča patriaci VŠ zdravotníctva a sociálnej práce sv. Alžbety v Bratislave.
Sieť zariadení zdravotníckej starostlivosti dopĺňajú vyhľadávané liečebno-preventívne zariadenia pre choroby dýchacích ciest vo Vysokých Tatrách, choroby tráviaceho ústrojenstva v Bardejovských Kúpeľoch a obehového ústrojenstva vo Vyšných Ružbachoch.
Kraj sa pýši mnohými kultúrno-historickými pamiatkami, kde zvláštnu pozornosť si zasluhujú mestá Levoča, Prešov, Bardejov, Poprad a Kežmarok. Administratívnym, hospodárskym, kultúrnym a spoločenským centrom kraja je mesto Prešov, kde sídlia i významné cirkevnosprávne inštitúcie pravoslávnej, gréckokatolíckej a evanjelickej cirkvi a. v. na Slovensku.